بیش از صد سال است که تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تحلیل، امروزه زبان رایج در بازارهای مالی است. این زبان مستقیماً قیمت را تفسیر میکند و در بازارهای مالی، قیمت تنها حقیقت است. در این مقاله قصد داریم به مزایا و معایب تحلیل تکنیکال بپردازیم.
مزایای تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال یکی از روشهای بسیار راهبردی در مدیریت سرمایه است. اما روشهای تحلیل تکنیکال بسیار پیچیده و متنوع هستند و سرمایه‌گذاران کمی می‌توانند به همه آنها تسلط داشته باشند. با این حال، پس از یادگیری یک دوره تحلیل تکنیکال، بسیاری از مردم متوجه می‌شوند که اگرچه تحلیل تکنیکال مزایای خاص خودش را دارد اما معایب زیادی نیز برای آن وجود دارد.
بنابراین آگاهی از مزایا و معایب تحلیل تکنیکال بسیار مهم به‌نظر میرسد. در کنار این ما باید به مزایا و معایب تحلیل تکنیکال با هم نگاه کرده و هردوی آنها را مورد بررسی قرار دهیم. در ادامه، مزیت‌های تحلیل تکنیکال را به زبانی ساده و قابل درک برای شما بیان می‌کنیم.
دسترسی آسان به اطلاعات
تحلیل تکنیکال در واقع همان استفاده از سابقه معاملات قبلی کالا، ارز و یا سهام است. در تحلیل تکنیکال با استفاده از این سابقه، قیمت آن دارایی در آینده پیش‌بینی میشود. منابع و اطلاعاتی که شما برای انجام تحلیل تکنیکال نیاز دارید به راحتی در دسترس هستند. ما در عصر انفجار اطلاعات اینترنتی زندگی می‌کنیم. بنابراین با یک جستجوی ساده در منابع اینترنتی و وب سایت‌ها میتوانید اطلاعات زیادی در مورد بازارهای مالی مختلف بدست بیاورید.
دسترسی آسان به اطلاعات کمک میکند تا افراد مختلف بتوانند مهارت‌های تحلیل تکنیکال را بیاموزند. سپس از آن آموخته‌ها برای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی استفاده کنند. قطعا به هراندازه که معامله‌کنندگان با آگاهی بیشتری نسبت به مهارت‌های تحلیل در بازار وارد شوند، بازار امن‌تر و فعال‌تر و زیان‌ها کمتر خواهد بود. برای بررسی مزایا و معایب تحلیل تکنیکال، توجه کردن به میزان در دسترس بودن اطلاعات ضروری است.
قابل استفاده بودن در بازارهای مالی مختلف و در هر ابعاد زمانی
مزایا و معایب تحلیل تکنیکال با پارامترهای مختلفی از جمله گستره‌ی کاربرد و زمان سنجیده میشود. این خیلی مهم است که مهارتی که یاد می‌گیرید را بتوانید در بازارهای دیگر هم استفاده کنید. در این صورت به راحتی میتوانید دارایی هایی که دارید را مدیریت کنید. از طرفی این مدیریت دارایی قطعا به افزایش درآمد شما کمک خواهد کرد. یکی از مزایای مهم تحلیل تکنیکال انعطاف پذیری آن است. تحلیل تکنیکال را میتوان در هر عملیات کالایی مالی با نمودار فنی و در هر مقیاس زمانی اعمال کرد.
قواعد اصلی تحلیل تکنیکال همیشه ثابت اند و تغییر نمی‌کنند. این یعنی اگر معامله‌کننده‌ای قصد مبادلات ارزی یا سهام را دارد و یا میخواهد معاملات آتی داشته باشد، با قواعد یکسانی مواجه است.
این موضوع برای تحلیل نمودار سالانه و یا تحلیل ساعتی و لحظه‌ای نیز صدق میکند. کافیست نمودار هر محصول تجاری را فراخوانی کنید و اطلاعات مربوط به قیمت را بدست آورید و آینده روند آن را پیش‌بینی کنید.
میتوانید در صورت نیاز از یک بازار خارج شوید و به بازاری با بازدهی بهتر وارد شوید. ممکن است بازار مسکن و یا طلا در انتهای موج صعودی خود باشد ولی بازار مبادلات ارزی پس از یک دوره استراحت در شرف ورود به موج قدرتمند صعودی باشد. یک تحلیلگر تکنیکال می‌تواند در تمام این بازارها برحسب نیاز و تشخیص خود فعال باشد و سود کسب کند؛ این ویژگی فوق‌العاده است. میتوان گفت مهمترین ویژگی که در مزایا و معایب تحلیل تکنیکال مورد توجه قرار می‌گیرد همین نکته است. یکی از دلایل محبوبیت تحلیل تکنیکال نیز همین ویژگی است.
یادگیری آسان
یکی دیگر از مزیت‌های تحلیل تکنیکال که سبب محبوبیت روز افزون آن در بین معامله‌گران شده، قابل فهم بودن آن است. امکان یادگیری آسان در زمانی کوتاه و با هزینه‌ای کم از مزیت‌های تحلیل تکنیکال است. در این روش نیاز به تخصص یا مدرک خاصی ندارید. تحلیل تکنیکال، پیش‌بینی قیمت کالاها از طریق مطالعه نمودار قیمت، میانگینهای متحرک، بررسی الگوها، حجم معاملات و سایر شاخص‌های تکنیکال است. ولی برای انجام این روش نیازی به یادگیری همه این سازه‌ها نیست.
شما با استفاده از یک یا ترکیبی از دو یا چند روش میتوانید به راحتی در بازارهای مالی معامله کنید. فقط کافیست روشی که برایتان قابل درک به نظر میرسد انتخاب کنید و از آن استفاده کنید. با یک جستجوی ساده در اینترنت متوجه خواهید شد که منابع آموزشی فراوانی به طور رایگان در دسترس شماست. بنابراین پارامتر بعدی که برای بررسی مزایا و معایب تحلیل تکنیکال مورد توجه قرار می‌گیرد، کاربری آسان است. کاربری آسان یعنی هرکسی بتواند با کمی آموزش، از ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده کند.
البته این ویژگی دریافت آموزش‌های تخصصی را نفی نمی‌کند. هرکدام از معامله‌کنندگان که قصد دارند از تحلیل تکنیکال استفاده کنند باید از صفر تا صد آن را به طور حرفه‌ای بیاموزند. هرچقدر آگاهی شما درباره چیزی بیشتر میشود، کمتر آسیب می‌بینید.
تشخیص نقاط ورود و خروج به موقع در معاملات
یکی دیگر از مزیت‌های تحلیل تکنیکال، امکان تشخیص دقیق زمان خریدوفروش سهام، کالا و یا خدمات است. در واقع وقتی از تحلیل بنیادی برای تحلیل قیمت فعلی کالا استفاده می‌کنید، میتوانید از بالا و یا پایین بودن قیمت کالا با توجه به ارزش ذاتی آن مطلع شوید. اما تحلیل بنیادی در برخی موارد کاستی دارد.
برای مثال تحلیل بنیادی به شما برای تعیین زمان خرید ارز در زمانی که پایین‌تر از ارزش ذاتی‌اش معامله میشود کمکی نمی‌کند. همچنین شما نمی‌توانید با استفاده از آن، زمان فروش یک ارز را پیش‌بینی کنید. به عبارت دیگر تحلیل بنیادی، زمان فروش ارزی که خیلی بیشتر از ارزش ذاتی اش قیمت خورده است، مشخص نمی‌کند.
در روش تحلیل تکنیکال با استفاده از ابزارهایی مانند اندیکاتورها، سطوح فیبوناچی، موج شماری الیوت و … با تعیین دقیق نقاط حمایت و مقاومت به راحتی قادر خواهید بود فرصتهای خرید و کسب سود را تشخیص دهید. از طرفی با خروج به موقع از معاملات، سودتان را حفظ کنید. بنابراین سهولت تشخیص زمان مناسب خرید و فروش در معاملات را میتوان یکی از مهمترین مزایای تحلیل تکنیکال و کسب موفقیت در بازارهای مالی دانست.
سیگنال‌های خرید و فروش بسیار مهم هستند. در تحلیل تکنیکال شما میتوانید به این سیگنال‌ها دست پیدا کنید. البته برخی از اندیکاتورها سیگنال‌های خرید و فروش دقیقی ارائه نمی‌دهند، اما می‌توانند در کنار دیگر اندیکاتورها در تحلیل بازار کمک زیادی به ما کنند.
سرعت بالای فرآیند تحلیل
در بازارهای مالی یکی از مهمترین عوامل موفقیت سرعت عمل است. اینکه چه زمان اقدام به خرید و یا فروش کالا کنید، تاثیری مستقیم بر میزان بازدهی، کسب سود و مدیریت استراتژی‌های ریسک خواهد داشت. با توجه به سبکهای تحلیلی موجود، مدت زمان لازم برای مطالعه میزان ارزندگی کالا، سهام و یا خدمات، براساس قیمت فعلی آن متفاوت است. به طور مثال در تحلیل بنیادی سهام و کالا بررسی پارامترهای بسیاری لازم است که نیاز به صرف زمانی نسبتا طولانی دارد و این در حالی است که امروزه با وجود فناوریهای نوین در بستر بازارهای مالی، عواملی چون اخبار و یا شایعات، سبب نوسانات شدید و لحظه‌ای قیمتها میشود.
یکی از مزایای تحلیل تکنیکال این است که با تسلط نسبی در استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال و چند کلیک در نرم افزارهای مختلف میتوان نمودارهای مورد نظر را تحلیل و روند قیمت را در زمانی کوتاه بررسی کرد. استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال این امکان را به معامله‌گر میدهد تا در زمان کمتر بتواند سهام بیشتری را بررسی کرده و فرصتهای سرمایه‌گذاری بیشتری هم در بازار بدست بیاورد.
امکان استفاده از سیستم معاملاتی خودکار
امروزه با وجود فناوریهای نوین، استفاده از معاملات خودکار و یا تجارت الگوریتمی به یکی از مباحث مهم در بازارهای مالی تبدیل شده است. تجارت الگوریتمی عبارت است از انجام معاملات خودکار با استفاده از برنامه‌های رایانه‌ای و از طریق دستورالعمل‌های از پیش تعیین شده.
این دستورالعمل‌ها عموماً براساس زمان، قیمت و کمیت معاملات هستند. از طرفی به معامله‌گر این امکان را می‌دهند که بدون دخالت احساسات انسانی همچون طمع و ترس و در زمانی کوتاه معاملاتی سودآور را انجام دهد. بدیهی است که بهره‌گیری از این مزیت مهم تحلیل تکنیکال، نیازمند آشنایی نسبی با مهارت‌های برنامه نویسی محسوب میشود. به همین دلیل کسانی در بازارهای مالی موفق هستند که بتوانند چند مهارت را در کنار هم یاد بگیرند و مورد استفاده قرار دهند.
جدا از اینکه برنامه نویسی به شما کمک میکند تا بتوانید از سیستم معاملاتی خودکار استفاده کنید، یادگیری معادلات ریاضی نیز مهم به‌نظر میرسد. در واقع هرکسی از معامله‌کنندگان اگر آشنایی نسبی با معادلات ریاضی ابزارهای تحلیل داشته باشد، درک بهتری نسبت به عملکرد آنها خواهد داشت. بنابراین در کنار مهارت‌های تکنیکی، دانش تئوری خود را نیز بالا ببرید.
قدمت و سابقه طولانی
بسیاری از ابزارهای تحلیل تکنیکال دهه هاست که وجود دارند. سابقه طولانی و چند صد ساله استفاده از این علم توسط معامله‌گران مختلف و در دورههای گوناگون نشان از کارآمد بودن این دانش دارد. از طرفی این اطمینان را به معامله‌گر میدهد که با اتکا به آن می‌تواند از معاملاتی معقول و سودآور بهره ببرد.
بنابراین قدمت و سابقه، پارامتر دیگر و بسیار مهم برای بررسی مزایا و معایب تحلیل تکنیکال است. اینکه سال‌های طولانی از این مهارت استفاده شده است، یعنی این دانش بسیار مفید بوده؛ از طرفی گذشت زمان، قواعد آن را منسوخ نکرده است. بنابراین پیش‌بینی میشود تا سال‌های آینده نیز، قواعد تحلیل تکنیکال همچنان مورد استفاده در بازارهای مختلف قرار گیرد.
معایب تحلیل تکنیکال
شناخت مزایا و معایب تحلیل تکنیکال می‌توانند به معامله‌کننده کمک کنند تا با درک بالا و دید بازتری بتواند از این دانش استفاده کند. تحلیل تکنیکال در کنار مزیت‌های فراوانی که دارد، کاستی‌ها و معایبی نیز دارد. کاستی‌های تحلیل تکنیکال باعث شده است تا برخی از معامله‌کنندگان، استفاده صرف از این نوع تحلیل را مطلوب ندانند. به همین دلیل در کنار این تحلیل از تحلیل‌های تکمیل‌کننده‌ای همچون بنیادی استفاده می‌کنند.
اگرچه تحلیل بنیادی بیشتر برای نگاه بلند مدت به بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد اما می‌تواند در کنار تحلیل تکنیکال بسیار مفید باشد. معامله‌کنندگان از تحلیل تکنیکال فارکس بیشتر برای معاملات کوتاه مدت استفاده می‌کنند.
فقدان سابقه قیمت کالا
تحلیل تکنیکال بررسی روند قبلی قیمت و استفاده از آن برای پیش‌بینی حرکات آینده آن است. اما گاهی پیش میآید که هیچ اطلاعاتی از پیشینه قیمت در دسترس نیست. این مورد بیشتر در مورد سهام یا داراییهایی صدق میکند که به تازگی در بازارهای مالی وارد شده اند و هنوز هیچ اطلاعات قیمتی از آنها در دسترس نیست. مورد دیگر از این حالت، معاملات کالایی است که حجم معاملات پایینی دارند.
در این موارد تحلیل تکنیکال کارایی لازم را نخواهد داشت و ضریب خطا در تحلیلها افزایش می‌یابد. همچنین در مورد کالاهایی که قیمت مشخصی ندارند یا قیمت‌های قبلی آنها در جایی ثبت نشده است نیز صدق میکند. در این موارد توصیه میشود از روشهای دیگر بررسی ارزندگی قیمت در معاملات استفاده شود.
عدم قطعیت
پایه اصلی روش تحلیل تکنیکال بر احتمالات استوار بوده و این یکی از معایب قابل توجه تحلیل تکنیکال است. در این روش تحلیل، سابقه قبلی معاملات و روند حرکت قیمت در گذشته بررسی میشود و فرض بر این است که همان روند در آینده نیز تکرار خواهد شد. اما منتقدان تحلیل تکنیکال معتقدند که تاریخ همیشه عینا تکرار نمی‌شود و بسیار دیده شده که اخبار ناگهانی، سبب تغییر روند پیش‌بینی شده و ایجاد زیانهای سنگین در معامله‌گران شده است.
تأثیرپذیری از رفتار انسان
رفتار و احساسات معامله‌گران تاثیرات غیر قابل انکاری در بازارهای مالی دارد. همه‌ی معامله‌کنندگان انسان‌هایی با احساسات و عواطف مختلف‌اند. گاهی احساساتی مثل ترس و طمع باعث انجام معاملات احساسی و یا اشتباه در تحلیلها میشود. گاهی نیز اعتماد افراطی معامله‌گر به تحلیل‌هایش و یا تعصب داشتن بر روی داراییهایی خاص سبب تحلیل‌های نادرست و تحمیل زیانهای هنگفت برای فرد خواهد شد. از جمله احساسات و هیجاناتی که افراد را هنگام معامله با خود درگیر میکند عبارت‌اند از:
- ترس
- طمع
- اضطراب
- عدم اعتماد به نفس
- هیجان کاذب
همچنین تعصب داشتن روی استفاده از ابزاری خاص در تحلیل تکنیکال می‌تواند باعث ایجاد اشتباه در تحلیل شده و معامله‌گر را گمراه کند. برخی مواقع ممکن است معامله‌گر به دلایلی مانند تجربیات قبلی یا شایعات، دیدگاه افراطی مثبت یا منفی نسبت به وضعیت یک دارایی پیدا کند و نتواند آن را بی‌طرفانه تحلیل نماید. این سوگیری‌های شخصی سبب ایجاد نتایج نادرست در تحلیل خواهد شد.
به همین دلیل است که توانایی مدیریت احساسات از طریق یادگیری روانشناسی فارکس یکی از پیش‌نیازهای مهم ورود به فارکس است. به طور کلی کسی که میخواهد وارد بازار داغ معامله و خرید و فروش شود باید پیش از آن، خودش و احساساتش را به درستی بشناسد و برای آنها برنامه‌ی مشخصی تعریف کند.
این یعنی یک معامله‌کننده باید بداند در مواقع حساس بازار چطور احساساتش را کنترل کند. از طرفی چطور احساساتش را در تصمیم‌گیری‌هایش دخالت ندهد. اگر بخواهیم مزایا و معایب تحلیل تکنیکال را برشماریم، تاثیرپذیری از رفتار انسان می‌تواند به عنوان یکی از معایب تحلیل تکنیکال شناخته شود.
تفاسیر مختلف از نمودارهای واحد در تحلیل تکنیکال
اگر بخواهیم به طور دقیق‌تر به مزایا و معایب تحلیل تکنیکال بپردازیم، به جرات میتوان گفت وجود تفاسیر مختلف از نمودارهای واحد، یکی از بزرگترین معایب تحلیل تکنیکال است. برخلاف وجود استانداردها در روشهای تحلیل تکنیکال در موارد بسیاری شاهد وجود تحلیل‌های ضد و نقیض در معامله‌گران در یک نمودار واحد هستیم.
این در حالی است که هرکدام دلایل منطقی برای اثبات صحت تحلیل خود دارند. یک معامله‌گر با تکیه بر روش موج شماری الیوت، نمودار را تفسیر کرده و شروع موج قدرتمند صعودی را پیش‌بینی میکند و دیگری همان نمودار را با سیستم ایچیموکو بررسی میکند و به اصلاح و پایین آمدن قیمت اطمینان دارد.
گاهی نیز از یک ابزار واحد تفاسیر متفاوتی وجود دارد. اکثر معامله‌گران برای کاهش ریسک معاملات خود از ترکیبی از چند روش تحلیل تکنیکال برای معاملات خود بهره می‌برند. بنابراین بسیار مهم است که به تحلیل‌های برخی کارشناسان اعتماد مطلق نداشته باشیم. نمودارخوانی‌های متفاوت می‌تواند باعث خسارت‌های هنگفت برای برخی سرمایه‌داران شود.
پیشنهاد ما این است که خودتان به یک تحلیلگر حرفه‌ای تبدیل شوید و با استفاده از قواعد و نکاتی که یاد گرفته‌اید، خودتان دست به کار شده و معامله را آغاز کنید. اگر شما بتوانید با نگاه به توانایی‌ها و مهارت‌ها خود معامله کنید، قطعا موفق خواهید بود.
البته این نکته را نباید فراموش کرد، که هیچگاه نباید خودمان را از آموزش بی‌نیاز بدانیم. در بازارهای مالی هرچقدر که انواع تحلیل‌های مختلف را یاد بگیریم باز هم نیاز داریم تا خودمان را به روز کرده و اطلاعات بیشتری از انواع ابزارها کسب کنیم. ابزارهای تحلیل تکنیکال روزبه‌روز در حال ارتقا هستند بنابراین نیاز است تا خودمان را با این روش‌ها و تکنیک‌ها هماهنگ کنیم. پیشنهاد میشود در کنار اینکه به شناخت کافی از مزایا و معایب تحلیل تکنیکال رسیدید، از انواع دیگر تحلیل همچون تحلیل بنیادی و نیز روانشناسی فارکس نیز برای معاملات خود استفاده کنید.
با توجه به آنچه در مورد مزیتها و معایب تحلیل تکنیکال گفته شد میتوان نتیجه گرفت که تنها با تکیه بر پارامترهای تحلیل تکنیکال نمیتوان به موفقیت قطعی و بازدهی منطقی دست یافت بلکه کسب تجربه کافی، درک روانشناسی بازار، مدیریت افکار و احساسات فردی و داشتن استمرار در یادگیری، عواملی است که می‌تواند در تحقق اهداف مالی ما را یاری رساند.
امید است که با مطالعه مطالب گفته شده درک بهتری از مزایا و معایب تحلیل تکنیکال کسب کرده و از مزایای آن جهت پیشبرد اهداف خود استفاده کنید. پیشنهاد می‌کنم، معایب آن را از طریق کسب تجربه و آموزش روزانه پوشش دهید.
