وب 3 چیست و چه مزیت‌هایی دارد؟

وب 3 را تحولی می‌دانند که مقصودش ابداع اینترنت گسترده است. ممکن است این اصطلاح را کمتر شنیده باشید و برایتان ناشناخته باشد. ما در این مقاله قصد داریم، این نسل جدید وب را که از مفاهیم نوین در عرصه اینترنت است به شما معرفی کنیم.

از جمله فناوری‌هایی که نقش فراوانی در ارتباطات بشر گذاشته، اینترنت است. از زمانی که اینترنت پا به عرصه گذاشت، شاهد تغییرات روزافزون و مطلوبی در عرصه ارتباطات و اطلاعات هستیم. از روش‌های متنوع برقراری مراوده انسان امروزی در فضای اینترنت، همین صفحات وب است. در نسل اول وب، هرگز به معنای ارتباط و مراوده اشاره‌ای نشده بود. ولی نسل دوم با آشنا کردن بعضی از رسانه‌های اجتماعی نظیر فیس‌بوک، تحول شگرفی در ارتباط انسان پدید آمد.

دقیقا همان موقعی که افراد تصور می‌کردند همه مسائل مرتبط به اینترنت به نوک قله رسیده است، نسل سوم از راه رسید. فناوری که تمرکزش بر اینترنت غیر متمرکز استوار است.

اطلاعاتی درباره پیشرفت اینترنت نسل اول و دوم وب

در سنوات قبل، وب‌سایت‌ها و برنامه‌های وب، به شکل کاملا مشهودی دچار تحول شد. آنها را دیدیم که چطور از سامانه‌های ایستا به سامانه‌های متکی بر اطلاعات رشد و قوت گرفتند. این مساله‌ای بود که باعث شد کاربران، به راحتی با آنها ارتباط گرفته و حتی در مواردی در آنها  دگرگونی نیز بدهند.

اینترنت سابقا متکی بر وب نسل اول بود. در ابتدای دهه نود، طراحی و ساخت وبسایت‌ها متکی به صفحات استاتیک بود که فقط قادر به نمایش داده‌ها بودند.  در حقیقت افراد قادر نبودند، هیچ گونه تحولی در آن ایجاد کنند. خوشبختانه، تمام این‌ها در انتهای دهه نود، دچار تحول شد و گونه تازه ای از اینترنت متکی بر ارتباط پدید آمد. در نسل دوم وب افراد قادر بودند، با کمک پایگاه‌های داده، تحلیل سمت سرور، قالب‌ها و شبکه‌ها، با وبسایت‌ها تعامل ایجاد کنند. این مساله موجب شد تا زمینه وب از شکل ایستا به حالت پویا تبدیل شود .

این مفهوم در سال نود و نه میلادی توسط نویسنده و طراح وب که دارسی دینوچی بود، برسر زبان‌ها افتاد. از جمله تحولات دیگر که می‌شود به آن اشاره کرد؛ اصرار بر محتوایی بود که توسط فرد و توانایی همکاری بین سامانه‌ها و برنامه‌های مختلف تولید شده بود. به بیانی دیگر، شرکت کردن در وب نسل دوم، بر مشاهده ارجحیت داشت.

وب 3 اینترنت هوشمند

اگر به سوابق اینترنت نگاهی داشته باشیم، می‌بینیم که اینترنت هوشمندتر از گذشته به سوی آینده گام بر می‌دارد. هر چند که در شروع، اطلاعات به شکل ایستا به افراد داده می‌شد، ولی بعد از گذشت زمان کمی، افراد این توانایی را بدست آوردند که با آن اطلاعات به شکل پویا در مراوده باشند. در وضیت فعلی نیز همه این اطلاعات به‌وسیله الگوریتم‌ها به منظور اصلاح و بهتر شدن تجربه افراد و معرفی بیشتر با وب مورد استفاده قرار می‌گیرند.

وب 3 هرچند که در مسیر پیشرفت گام برمی‌دارد ولی قادر است در تکنولوژی‌های همانند نظیر؛  بلاک‌چین، اپلیکیشن‌های متن باز، واقعیت مجازی و همچنین اینترنت اشیاء مورد بهره‌برداری قرار بگیرد. هر جند کسی به واقع اطلاع ندارد که Web 3 مشخصا به چه صورت خواهد بود. ولی می‌شود گفت، وب 3 ایجاد شده است تا محیط اینترنت را به یک عرصه داده بزرگ تغییر دهد. از نسل Web 3 که از آن به عنوان اینترنت هوشمند یا مفهومی یاد می‌شود، می خواهد که  منظور افراد را به خوبی فهمیده و آن‌ها را در زمان کمی به نتایج مطلوبی برساند.

امتیازات وب 3

هرچند که درباره امتیازات وب نسل سوم زود است وارد گفتگو شویم، ولی توجه شما را به برخی از مشخصات مثبت آن جلب می کنیم.

وابسته نبودن به نهاد اصلی کنترل‌کننده

با در نظر نگرفتن نهادهای کنترل کننده، دیگر نظارت داده‌های افراد یا حذف آنها امکان پذیر نخواهد بود.

حمایت از  مالکیت اطلاعات افراد

با نظر به اینکه داده‌های افراد در بردارنده ایمنی رمزنگاری می‌باشد، بهره‌برداری از آن‌ها بوسیله بازاریابان و مبلغان دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود.

نصب برنامه ها روی کلیه دستگاه‌ها

در وضعیت فعلی، اکثر برنامه‌ها توانایی نصب روی کلیه سیستم عامل‌ها را ندارند. این در حالی است که وب 3، به برنامه‌ها این اجازه و فرصت را خواهد داد تا بدون در نظر‌گرفتن مدل دستگاه و هزینه‌های زیادی، روی سخت‌افزارهای متفاوت نصب شود.

جواب گویی سریع به نیاز افراد:

با قابلیت وصل شدن محصولات بیشتر به اینترنت، قسمت بزرگی از اطلاعات گردآوری می‌شوند. این اطلاعات جهت ارزیابی به حوزه الگوریتم واگذار می‌شود تا داده‌های مشخص‌تری جهت جوابگویی به نیاز کاربران فراهم آید.

افت هک و دزدیدن داده های کاربران:

به این خاطر که داده‌ها به شکل غیر متمرکز می‌باشند و در یک مکان محافظت نمی‌شود، هکرها به منطور هک‌کردن و  به سرقت بردن داده‌ها ، می‌بایست تمام شبکه را متوقف کرده و در کار آن اخلال ایجاد کنند که این کار به هیج وجه صورت‌پذیر نیست.

وب 3 و بلاک چین

بعضی از کاربران به گمان نادرست، بلاک‌چین را فقط بستری به منظور جابجایی پول و پول‌های دیجیتال فرض می‌کنند و متاسفانه از جنبه‌های دیگر کارآیی آنها خبری ندارند. و این در حالی است که بلاک‌چین از جمله فناوری‌هایی موجود است که  نصب و اجرای وب غیر متمرکز را فراهم می‌کند. فناوری بلاک‌چین به این خاطر که امکان سیو زمان و ماهیت گردش مالی را داراست، مناسب‌ترین انتخاب برای تبادل داده‌ها در سیستم‌های همتا به همتا محسوب می‌شود.

قواعدی که روسای سرویس‌های غیرمتمرکز را بر عهده گرفته‌اند، در یک قرارداد متن ارایه می‌شوند. افراد به منظور ارتباط با این قرادادها قادرند از اپلیکیش‌های موردنظر خود با مشخصات متفاوت بهره‌مند شوند.

حال ممکن است این پرسش در ذهن خطور کند که ارزهای دیجیتال در وب 3 چه جایگاهی خواهد داشت؟ پول‌های دیجیتال در حقیقت به امکانات قابل ارایه برای افراد تبدیل می‌شوند. لذا از رمزارزها به عنوان مواد و هسته اصلی Web 3 یاد می‌کنند. در وب 3، خدماتی شکل خواهد گرفت که در نسبت حفاظت داده‌ها به کاربران ارز دیجیتال ارائه می‌دهند و از سوی دیگر، بهره‌مندی از آن خدمات نیز در نسبت ارایه ارز مجازی امکان پذیر خواهد بود.

وب 3 و پلتفرم اتریوم

بستر اترویوم، این قابلیت را بوجود می‌آورد تا توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهای غیرمتمرکز را نصب و اجرا کنند. به عنوان نمونه کیف مای اتر والت MyEtherWallet با خصوصیات پذیرندگی وب غیرمتمرکز در اختیار کاربران قرار گرفته است. این کیف پول که به کیف پول متن باز معروف است، با سیستم فایل بین برنامه‌ای کمک می‌گیرد.

IPFS یک روش تقسیم فایل همانند به همانند و غیر متمرکز می‌باشد و سرور داخلی برای آن منظور نشده است. همین مساله موجب شده است که به هیج روی در به همرسانی کردن داده‌ها حذفی رخ ندهد.

اصلی‌ترین مساله‌ای که این کیف اتریومی را از بقیه کیف‌های رایج در گذشته متفاوت می‌کند، این بستر را برای مخاطب خود ایجاد کرده تا کیف را در هر مکانی که دوست دارند، سیو نمایند؛ هرچند که این تکنولوژی هنوز در شروع مسیر خود است و از برخی محدودیت‌ها رنج می‌برد که مسلما در آینده برطرف خواهد شد.

وب گردی را با وب 3 تجربه کنید

هر چند که به منظور وب‌گردی در بستر وب نسل سوم‌، طرق فراوانی در اختیار داریم ولی تنها به دو روش که بیشتر شناخته شده هستند، کفایت می‌کنیم:

متامسک (MetaMask):

از جمله ابداعات جالب برای وب‌گردی است . این روش یک افزونه بسیار خوب برای موتورهای جستجوگری نظیر کروم و فایر‌فاکس می‌باشد. این افزونه به فرد این فرصت را می‌دهد تا به کیف پول خود دسترسی داشته و توانایی‌های نوینی را به موتور جستجوگر خود بیافزاید.

استفاده از مرورگر بریو Brave:

مرورگر بریو، از جمله روش‌های دیگر وب‌گردی در وب 3 است. موسس و خالق مرورگر موزیلا و فایرفاکس، برندان آیک، از جدیدترین پروژه خود یعنی بروزر Browser پرده برداری کرده است. این موتور جستجو در حالت پیش‌فرض خود با انسداد کلیه پیام‌ها و شناساگرها، قادر است به یکی از باشتاب‌ترین جستجوگرها بدل شود. موتور جستجوی بریو، پول دیجیتال توکن بت می‌باشد.

وب 1 چیست؟

در قسمت  وب 3 چیست، درباره نسل‌های پیشین اینترنت با هم صحبت کردیم. گفتیم؛ اینترنت چه نقش مهمی در زندگی افراد داشته است. در این بخش قرار است ، نسل نخست اینترنت و تاثیراتش را مرور کنیم. وب 1 در واقع نسل اول اینترنت بین المللی است که دارای محتوی بسیار کمی بود و اغلب موسسات بزرگ از آن استفاده می‌کردند. اکثر مردم عادی در نسل اول اینترنت تنها کاربرانی صرف بودندکه قادر به تولید محتوا نبودند.

به بیانی دیگر تنها می‌توانستند از داده‌های انتشار یافته بوسیله موسسات بهره مند شوند. در وب، 1 وبلاگ بیشترین استفاده را داشت. این صفحات وب اغلبا استاتیک بوده و در خدمات میزبان وب بدون هزینه تولید می‌شدند. علاوه براین در نسل اول اینترنت، رابطه‌ای بین افراد دیده نمی‌شد و این تعامل به شکل خلق‌کننده و مصرف‌کننده دیده می‌شد.

به خاطر نبودن تعامل بین افراد، اینترنت در این محدوده زمانی بسیار کند، پیش می‌رفت و آپدیت داده‌های وب سایت‌ها خیلی دیر صورت می‌گرفت. اساسا خصوصیات وب 1 را می‌شود در موارد ذیل جمع بندی کرد:

• صفحات ایستا و استاتیک می باشند
• منتشر شدن داده‌ها فقط از سوی سرور و دارنده وب سایت شدنی است
• اکثر صفحات وب فقط توانایی خوانایی داشته و ثبت نظر یا ایده در آن‌ها وجود ندارد
• بیشتر توجه و تمرکز بر روی موسسات است

رمزارزها را می‌توان نوعی بازار پر از تغییر و خطر دانست که کار کردن در آن بدون گرفتن آموزش ارز دیجیتال باعث آسیب‌های عمده‌ای می‌شود.

وب 2 چیست؟

گفتیم، نسل اول اینترنت، تمام توجه خود را بر کارکرد موسسات نهاده بود. کاربران معمولی در توسعه و اصلاح آن دخالتی نداشتند. وب 2 به وب سایت‌های بین المللی نظر دارد که در آن‌ها محتوای خلق شده بوسیله افراد مهم‌تر است. در این وب سایت‌ها، مورد استفاده قرار گرفتن داده‌ها بوسیله افراد و  همین طور توانایی خلق رابطه و همکاری بین افراد متفاوت، بسیار مهم است و به همین‌خاطر، به این نسل، وب اجتماعی نیز می‌گویند.

وب 2، اینترنتی می‌باشد که در وضعیت کنونی با آن طرف هستیم. در وب 2 اینترنت در کنترل و مهار موسسات اصلی و بزرگ می‌باشد. این موسسات،  قابلیت تعامل کاربران  و به هم‌رسانی داده‌های متفاوت را برای ایشان تدارک می‌بیند. ولی در برابر، داده‌های شخصی آن‌ها را نیز در دست می‌گیرند که می‌شود از آنها برای اهداف متعدد اقتصادی، سیاسی و همین طور فرهنگی بهره برد. کمک گرفتن از قابلیت‌های نسل دوم وب 2، بستگی به قبول کردن قواعد و قوانین موسسات دارد.  از طرفی کمپانی‌ها قادرند، به‌هر بهانه درست و نادرستی، کارکرد کاربران را کم و دایره فعالیت‌شان را محدود سازند. مشخصات وب 2 را می‌توان در موارد ذیل جمع‌بندی کرد:

معایب وب 1 و وب 2 که منجر به ایجاد وب 3 شد

جهت تشریح به پاسخ اهمیت ساخت وب 3 چیست؟ نخست می بایست اشکالات و نسل های قبلی اینترنت را مورد واکاوی قرار دهیم. همان گونه که در قسمت‌های پیشین نیز آمد، وب 2 به منظور حل معایب و نواقص وب 1 تاسیس شد . با پدید آمدن وب 2 این اجازه داده شد تا در بستر وب برای خیلی از افراد فعالیت فراهم باشد. در وب 1 و 2 کاربران و مشاغل برای تعامل و فعالیت با افرادی که برایشان آشنا نیست، بوسیله واسطه‌ها وارد کار می‌شوند. بودن واسطه‌ها ، نرخ و زمان کارکرد را به طرز عجیبی پایین می‌کشد.

خوشبختانه وب 2 ، این توانایی را دارد که برای کاربران زیادی، مشاغل بین‌المللی تدارک ببیند. در حال حاضر، بسیاری از افراد در بعضی از بسترهای وب 2، بسیار به این فضاها نیازمندند و این خطر بزرگی برای بسیاری از موسسات و کاربران به شمار می‌آید زیرا بستر، توانایی آسیب زدن به هر فعالیت اقتصادی را در پلتفرم خود دارد.

این در حالی است که روابط امروزی دویست میلیارد در اندازه بین اللملی به سهولت و سرعت بالایی رخ می‌دهد و این یک امتیاز خوب به شمار می‌رود. تبلیغات دیجیتال در بسترهای نام برده شده، ارزش دلاری دارد که در آن داده‌های افراد تحت عنوان محصول در اختیار آنها قرار داده شده است.

با این نظراتی که عنوان شد، باید اضافه کرد؛ بزرگترین نقص اینترنت نسل دو این است که همه قدرت در اختیار موسسات واسطه قرار گرفته اند. این موسسات در واقع حلقه‌ای واسط بین اعتماد خود و سایر کاربران است. ولی در حال حاضر، این موسسات به یک زمینه پرخطر برای افراد تغییر شکل داده‌اند. به صورت عموم موارد ذیل را می‌شود به عنوان اشکالات اینترنت نسل یک و دو شناخت:

شرکت‌ها داده و اطلاعات افراد را تخت اختیار خود در می‌آورند،

• احتمال حذف داده‌های افراد هست
• می‌توان کاربران را از انجام فعالیت‌هایشان در بستر مورد نظر منع نمود
• نبودن سیستم پرداخت با کارایی موثر
• به فروش رفتن داده‌های افراد و شکسته شدن حریم خصوصی آنها
• با جهت دادن به محتواها در پلتفرم وب امکان تغییر سلیقه افراد هست

وب 3 با هدف از میان برداشتن نواقص و معایب اینترنت و ارایه نسل نویی از آن که بتوان در آن قوانین تازه ای وضع کرد، تاسیس شده است. در این نسل، همه می‌توانند در اینترنت بر کاری که انجام می‌دهند مالکیت داشته باشند. ولی این که مشخصات چیست و چه فناوری هایی در نمودار شدن آن تاثیر گذاشته است، می‌توان در ادامه به آن اشاره کرد. لطفا با ما همراه باشید.

ویژگی‌های وب 3 چیست؟

درشرایطی که موج‌ وب دو همچنان به سوی تعالی و شکوفایی است و بسیاری از مراودات و فعالیت‌های بشری در این پلتفرم صورت می‌پذیرد، ولی نخستین نشانه‌های شکوفایی Web 3 نیز در کارنامه اینترنتی را می‌توان ردیابی و ارزبابی نمود. وب 3 برای نخستین بار، بوسیله فردی به نام تیم برنرز لی که مخترع و مبدع اینترنت معنایی بود، مورد استفاده قرار گرفت .

مقصود برنرز، از وب 3 این می‌باشد می‌باشد که در آن کمک گرفتن از عوامل متعدد برای وب معنادار باشد و با کمک آن، ارتباط افراد و ماشین‌ها در اینترنت بهبود بیابد . هر چند که این مشخصه می‌تواند تحت نام یکی از مشخصات وب 3 مطرح شود اما ویژگی مهم آن نمی‌باشد. مشخصات وب 3 را می‌توان در موارد ذیل دید:

متن‌باز بودن (Open Source):

این پیرنگ‌های Web 3 بر پلتفرم‌های متن باز ساخته شده است. سازندگان آن کسی نیست جز توسعه دهندگان و کاربران، از همین رو کمک گرفتن از آنها بدون هزینه است و گسترش آن بوسیله همه کاربران در سطح دنیا شدنی است.

بدون نیاز به اعتماد (Trustless):

در وب 2  پشتگرمی بین کاربران و شرکت‌های متعدد به وسیله حلقه‌های میانی شدنی می‌باشند. در وب 3، سیستم امکاناتی را در دسترس قرار می‌دهد که کاربران بدون احتیاج به نهاد واسط، قادر به انجام فعالیت‌های خود باشند.

بدون نیاز به اجازه (Permissionless):

جهت وارد شدن و  انجام کارها در امکانات Web 3 احتیاجی برای کسب اجازه  از فرد یا شرکتی نیست. شکل حضور و کمک گرفتن از قابلیت‌های مورد استفاده در این زمینه ها کدنویسی شده است و کاربران با تبعیت از این قواعد به سهولت خواهند توانست در زمینه شبکه فعال باشند.

سیستم مالی مجزا

در برنامه‌های وب دو، انجام‌دادن کسب‌وکارهای اقتصادی به صورت مستقیم و بدون واسطه‌ شدنی نیست. لذا کاربران می‌بایست، از شرکت‌های واسطه مالی نظیر بانک‌ها استفاده کنند. در برنامه‌های وب 3، نرم‌افزار توکن ویژه درون شبکه‌ای می‌توانند از آنها جهت پرداخت درون برنامه‌ای کمک بگیرند.

حاکمیت مردم:

در برنامه‎های وب 3، مالکیت شبکه از آن مردم است. آنها با کمک سازمان‌های خود گردان که به صورت غیر متمرکز اداره می‌شود، توانسته‌اند توکن‌های هر شبکه را در دست گرفته و  پیشنهادات خود را برای بهبود و توسعه طرح ارایه کنند. با به پیشنهادات داده شده بوسیله دیگرکاربران نظر مثبت یا منفی داشته باشند. این که یک طرحی به اجرا در بیاید یا خیر نیازمند گرفتن رای اکثریت می‌باشد.

حفظ حریم خصوصی :

در وب 3 کاربران دارندگان اطلاعات خود هستند. و قادرند در صورت امکان آن را بازنشر دهند. در این بستر هیچ کاربری یا شرکتی قادر نیست بدون کسب رای و نظر شما به داده‌های شخصی دیگری دست پیدا کند. نتیجه پایانی خلق چنین شرایطی برای اینترنت، همگام‌سازی بین کارها، محرک‍های مالی در بسیاری از قسمت ها نظیر تولید، خدمات‌، اطلاعات و محتواست که قادر است بسیاری از نواقص را در بخش‌های سلامت، دارو، غذا و سایر بخش ها برطرف کند.

خلاصه مطالب وب 3

در این مقاله، وب 3 از جهات مختلفی مورد بازبینی قرار گرفت و  نقش آن را در بهبود اینترنت و استفاده بی‌واسطه کاربران در این فضا را مورد بررسی قرار دادیم. خط پیشرفت اینترنت تا به امروز بسیار پرنگ می‌باشد و مسلما در آینده هم این شکوفایی و تحرک ادامه خواهد داشت. با این همه حجم گسترده‌ای از داده‌ها که هر زمان بیشتر و بیشتر می‌شود، وب نسل سوم را  از نظر کیفی بهتر ارایه می‌دهد. اشخاص با مهار کردن اینترنت و نظارت بر آن به جای موسسات و سازمان‌ها مالکیت بیشتری بر روی داده‌های خود خواهند داشت. ابداع و پیدایش اینترنت زندگی جدیدی را پیش روی مخاطبان خود قرار داده  و همچنان در حال پیشروی است. از همین رو به Web 3، اینترنت هوشمند نیز می‌گویند.

نقش وب 3 از بسیاری از برنامه‌های ارز دیجیتالی بیشتر است و در شرایطی که محقق شود، دنیایی نوین با قابلیت‌های تازه‌ای را پیش‌روی می‌گذارد. همانطور که دیدید، وب 1 و وب 2 را نیز مورد مطالعه قرار دادیم و از حیث سابقه و تاریخچه اینترنت نیز آشنا شدیم. ویژگی‌ها و ضرورت نسل سوم اینترنت را مطرح کردیم و دانستیم که چه راه پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته و همچنان در مسیر شکوفایی خود در حال پیشروی است. از طرفی معایب و مزایای این نوع پیشرفته اینترنت را مورد کاوش قرار دادیم و مطالب مفصلی در این‌باره آموختیم.